Soms hebben Nederlandse Europarlementariërs er een handje van om te roepen wat er allemaal mis is met Europa. D66 Europarlementariër Sophie in ’t Veld deed dat bij Nieuwsuur de avond na het dramatische Brexitreferendum. Te gast waren verder een wetenschapper, een lid van het Vlaams Belang, die Wilders moest vervangen omdat die niet komt en een econoom van de Rabobank.
Na een eerste rondje waarin iedereen mag spreken over de politieke aardbeving die in het Verenigd Koninkrijk heeft plaatsgehad, geeft de econoom een paar verstandige opmerkingen dat de beurskoers zijn weg wel weer vindt en dat de koers pond – euro een nieuwe verhouding zal geven, maar ook dat bedrijven van elders voorlopig niet investeren in het Verenigd Koninkrijk zolang onduidelijk is wat er gaat gebeuren. Daarna gaat In ‘t Veld los over wat er allemaal fout is aan Europa. “We moeten nu echt alles op alles zetten om Europa drastisch te hervormen, D66 dringt daar al jaren op aan”…. Daarna neemt ze het voorbeeld van de vluchtelingen van de oorlog in Syrië en de deal met Turkije als voorbeeld. D66 is lid van de fractie van liberalen en democraten (Alde heet die fractie) met Verhofstadt als fractievoorzitter. Naast D66 zit ook de VVD voor Nederland in die fractie. Beide partijen denken heel verschillend over de rol van Europa in Europa, waar D66 veel meer Europa wil, daar wil de VVD veel minder Europa. Dan kan In ‘t Veld pleiten voor een veel democratischer en actiever Europa met meer bevoegdheden, haar eigen fractiegenoten denken daar heel anders over. Dat tekent precies waar het vraagstuk van Europa zit als je het als een probleem ziet.
Europa is samengesteld uit heel veel verschillende culturen en politieke denkwijzen zelfs in ons eigen land en in haar fractie. Dus de strategie die D66 en In ‘t Veld kiest om iedere keer bij herhaling haar mantra af te roepen voor meer en een beter Europa werkt averechts. Het is koren op de molen voor de populisten waarvan Le Pen en Wilders de gevaarlijksten zijn die uit Europa willen. D66 en Sophie in ‘t Veld moeten het omdraaien. Het is veel belangrijker om de resultaten en de opbrengsten van 60 jaar samenwerken in Europa duidelijk te maken met concrete cijfers en ook uitleg over de kosten (facts and figures). Dan komt er ook ruimte waar Europa verbetering behoeft en de vaststelling dat die verbetering stapje voor stapje bereikt kan worden als we blijven samenwerken, ondanks dat we zoveel verschillen. Er is namelijk geen keus als we de echt grote vraagstukken willen slechten. De dramatische reacties in het Verenigd Koninkrijk van Brexit spreken voor zichzelf. De kans dat dat rijk uiteenvalt in aparte naties is niet denkbeeldig. Dat geeft nieuwe steun aan samenwerken ook al zijn er 27 landen en verschillende stromingen. Realiseren dat samenwerken niet vanzelf gaat moet expliciet gemaakt worden, maar ook het belang voor Europa voor vrede en voor de mondiale positie. Dus maak duidelijk wat 60 jaar Europese Unie ons gebracht heeft. Dat is een begin om de populisten de mond te snoeren en niet zeuren over wat het allemaal had kunnen zijn of zou moeten worden.
