Tussen de Drielsedijk langs de uiterwaarden en de wijk Elderveld in, ligt historisch boerderijcomplex de Steenen Camer. Toen de boer in 1975 vertrok, werden de weilanden al snel in gebruik genomen door Biologische Tuinbouw Vereniging Elderveld en enkele jaren daarna kreeg de vereniging ook één van de gebouwen, de Schuur, tot zijn beschikking als clubhuis.
Pioniers
We ontmoeten voorzitter van de vereniging Fred van der Stap op de zaterdagochtend dat de Schuur open is voor tuinders, buurtbewoners en vrijwilligers. De koffie is gratis. Iedereen heeft de voorzitter wel voor het één of ander nodig op deze ochtend, maar uiteindelijk krijgen we hem te spreken. Fred is als sinds 2005 tuinier en actief voor de vereniging, sinds vierenhalf jaar voorzitter en enorm enthousiast over de geschiedenis van de boerderij, de vereniging en haar activiteiten.
Fred vertelt dat toen in 1975 de boer zijn boerderij verliet, de gemeente direct plannen had om het bestemmingsplan grondig aan te pakken. De leden van de vereniging hebben hard moeten strijden om de situatie te redden. Tuinierend knapten de leden tegelijk ook de Schuur op tot clubgebouw en pionierden in de klei om hun biologische groenten te kunnen oogsten.
Eigenaars
Ondertussen is het complex een rijksmonument, zijn de hoofdboerderij en de tweede schuur in gebruik van een pannenkoekenrestaurant en een scouting en heeft de vereniging in 2015 een jubeljaar gevierd; ze bestaat nu meer dan veertig jaar. De vereniging en het clubhuis draaien op 95 vrijwilligers die niet allemaal ook tuinders zijn. Het terrein heeft 220 volkstuintjes die voor 90% worden gehuurd door bewoners uit Elderveld.
Van de contributies voor de vereniging en een aantal activiteiten die wat inkomsten genereerden, kon de huur voor het clubhuis redelijk opgebracht worden. Maar in 2007 heeft de vereniging de Schuur gekocht van de gemeente en is nu zelf verantwoordelijk voor alle onkosten die het pand met zich mee brengt. ‘Daar hebben we ons wel een beetje op verkeken’, aldus Fred.
Flink in de papieren
Fred somt op wat daar allemaal bij komt kijken. Het dagelijkse beheer, water en stroom, de schoonmaak, het onderhoud; het kost allemaal geld. ‘Het rieten dak moet vervangen worden en er zit asbest in de dakisolatie, dat loopt flink in de papieren en kunnen we niet uit de contributie of de opbrengsten van plantjesmarkten halen’, vertelt Fred. ‘Bovendien kijkt de monumentenwacht mee. Eigenaar zijn van een rijksmonument brengt verplichtingen mee, ze bewaken elke activiteit.’
Toen de vereniging al eigenaar was, heeft de gemeente nog een investering gedaan in clubhuis de Schuur; er is een glazen schuifdeur geïnstalleerd zodat de ruimte lichter en opener is geworden. Een voorwaarde was wel dat dat de vereniging meer activiteiten ging organiseren voor de buurt.
Dubbeltjeswerk
En dat doen ze. Zo heeft de vereniging een belangrijke rol gespeeld in de aanleg van de Romeinse Tuin vlak naast het complex; een publieke boomgaard- en wijkpark waar bewoners letterlijk hun vruchten plukken. Elke keer als er activiteiten worden georganiseerd, probeert de vereniging er een paar centen aan over te houden.
Het volkstuinencomplex is in principe een openbaar park; het beheer van de wandelpaden heeft de vereniging naar zich toe getrokken om ook daar wat inkomsten aan over te houden. De vereniging stelt zich ook sociaal op door vrijwilligers te werven via AZC Elderhoeve en samen te werken met een bedrijf wat leer/werk trajecten in groenonderhoud heeft.
Het clubhuis wordt ook wel verhuurd aan andere clubs, soms particulieren én de vereniging organiseert er zelf ook activiteiten. De baromzet en de omzet uit plantjesmarkten dragen bij aan de exploitatie. ‘Maar dat is allemaal dubbeltjeswerk’ zegt Fred.
Alles valt op zijn plek
Fred besteedt per week ongeveer zeventig uren aan de Biologische Tuinbouw Vereniging. Er zit daarbij enorm veel tijd in de fondsenwerving bij bijvoorbeeld de Heidemij, de provincie en het Oranjefonds. Gelukkig is hij pensionado, staat er niet alleen voor én erg positief ingesteld: ‘Vrijwilligers komen en gaan, dat zelfde geldt voor de financiën. Alles valt telkens op zijn plek.’
—
Verdere informatie www.btv-elderveld.nl
De serie ‘ontmoetingsplekken in de wijken van Arnhem’ is een samenwerking tussen www.buurtenregio.nl en www.arnhem-direct.nl. Tekst en beeld Zefanja Hoogers 2018.
