Laat landbouwers voor 2024 afwijken van de regels van het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) die hen verplichten bepaalde gebieden niet-productief te houden.
Het voorstel van de Commissie, dat op 31 januari is toegezonden aan de lidstaten, die het dezer dagen bespreken met de Europese Commissie, biedt een eerste concrete beleidsreactie om de inkomensproblemen van landbouwers aan te pakken. Het voorstel volgt ook de verzoeken van verscheidene lidstaten in de zittingen van de Raad Landbouw. Het voorstel is door de Europese Commissie en de lidstaatvertegenwoordigers afgelopen vrijdag besproken. De uitkomsten zijn nog niet bekend, melden Brusselse bronnen achter de schermen.
Om in aanmerking te komen voor de GLB-steun waarop zij recht hebben, moeten landbouwers voldoen aan een aangescherpte reeks van negen normen die gunstig zijn voor het milieu en het klimaat. Dit conditionaliteitsbeginsel geldt voor bijna 90 procent van de oppervlakte cultuurgrond in de EU en speelt een belangrijke rol bij het mainstreamen van duurzame landbouwpraktijken. Deze basisnormen worden GLMC’s genoemd, d.w.z. ´goede landbouw- en milieucondities´.
Volgens de GLMC 8-norm moet onder meer een minimumaandeel bouwland worden bestemd voor niet-productieve gebieden of elementen. Dit laatste heeft doorgaans betrekking op braakliggend land, maar ook op kenmerken zoals heggen of bomen.
Landbouwbedrijven met minder dan tien hectare bouwland zijn doorgaans vrijgesteld van deze verplichting. Nu biedt de Europese Commissie alle landbouwers in de EU de mogelijkheid om van deze verplichting te worden vrijgesteld en nog steeds in aanmerking te komen voor hun rechtstreekse basisbetaling in het kader van het GLB.
Stikstofbindende gewassen mogen wel in voorstel
In plaats van het land braak of onproductief te houden op 4 procent van hun bouwland, worden EU-landbouwers die stikstofbindende gewassen (zoals linzen, erwten of favas) en/of vanggewassen op 7 procent van hun bouwland telen, geacht aan die vereiste te voldoen. Vanggewassen zijn planten die tussen twee hoofdgewassen groeien. Deze gewassen kunnen dienen als voer voor dieren of als groenmest. Het gebruik van stikstofbindende gewassen en vanggewassen levert een reeks milieuvoordelen op voor de gezondheid van de bodem, onder meer voor de biodiversiteit in de bodem en voor de beperking van de uitspoeling van nutriënten.
Derogatie is hulp landbouwers bij crises
De gewassen moeten zonder gewasbeschermingsmiddelen worden geteeld om de milieuambitie van het GLB te handhaven. Het voorstel van de Commissie is zorgvuldig afgestemd op het juiste evenwicht tussen enerzijds het bieden van passende hulp aan landbouwers die met talrijke crises worden geconfronteerd, en anderzijds de bescherming van de biodiversiteit en de bodemkwaliteit. Dezer dagen zullen de lidstaten tijdens de commissievergadering in overleg met de EC over de maatregel stemmen.
Daarna zal de Europese Commissie overgaan tot de formele goedkeuring. De verordening zal met terugwerkende kracht van toepassing zijn vanaf 1 januari 2024. De lidstaten die de afwijking op nationaal niveau willen toepassen, moeten de Europese Commissie daarvan binnen 15 dagen in kennis stellen, zodat de landbouwers daarvan zo spoedig mogelijk in kennis kunnen worden gesteld.
´Balans tussen hulp aan landbouwers en beschermen biodiversiteit
