Het voormalige Gemeentemuseum aan de Utrechtseweg in de oude Heerensociëteit opent na een grote verbouwing en vernieuwing weer haar deuren. Museum Arnhem maakt een statement van formaat. De entree is aan de voorkant van het gebouw en vanuit de hal, waar de kassa is geplaatst, kun je direct doorlopen naar het koepelgebouw. Waar eerst een belangrijke tentoonstellingsruimte was, is nu ruimte gemaakt voor horeca en de museumwinkel. Daar kun je doorlopen naar de tuin. In de tuin heb je een fenomenaal uitzicht vanaf de stuwwal naar het dal van de Rijn en Meinerswijk. Hiermee wordt de keus om deze draad door de fysieke en sociale geschiedenis voor Arnhem te behouden als openbare ruimte bevestigd. De hal, het koepelgebouw en de tuin zijn vrij toegankelijk alleen voor het museum gedeelte moet je een kaartje kopen. (Kaartje kost 15 euro).
Door Chris Zeevenhooven
Het museumgedeelte is grotendeels ondergebracht in de nieuwe vleugel die vanuit de stuwwal naar voren geschoven is. Dat was ook letterlijk de manier waarop de aannemer Rotsbouw uit Aalten de constructie geplaatst heeft en waardoor ze de aanbesteding hebben gewonnen. Directeur Egbert-Jan Rots, Arnhemmer, heeft best wel eens wakker gelegen van de opdracht om deze klus te klaren, maar is trots op het resultaat en de manier waarop het ontwerp van de architecten van bureau Benthem Crouwel is vertaald. Ook vanuit de vleugel en middels de trap vanuit de tuin naar een balkon aan de vleugel is het uitzicht te genieten.
Pierre Janssen, naamgever van café en inspiratie voor OPEN
Pierre Janssen, de gerenommeerde directeur van het museum, stond aan het roer van 1970 tot 1982. Hij was vooral bekend door het televisieprogramma Kunstgrepen waarmee hij een breed publiek interesseerde voor beeldende kunst. Zijn vertelkunst was ongeëvenaard en zijn lezingen trokken altijd volle zalen. De gewone mens voelde zich welkom in zijn museum en de toegang was gratis. Om hem te eren is de centrale ruimte in het koepelgebouw naar hem vernoemd onder de naam café Pierre. Met de tentoonstelling OPEN geeft Museum Arnhem een impuls aan de educatieve traditie, die door Pierre Janssen is gestart.
Liesbeth Brandt Corstius en de feministische stroming
De opvolger was Liesbeth Brandt Corstius, die bekend stond als feminist, drukte vanuit die achtergrond van 1982 tot 2000 een nieuw stempel op het museum. Het werd meer elitair, voor een select publiek. De huidigee expositie en de manier waarop het tentoongesteld is neigt meer naar die periode dan die van Janssen. Museum Arnhem vertelt het verhaal dat ze vertellen wil vanuit vrouwelijk gezichtspunt. Muge Ylmaz, van Turkse komaf, woonachtig en opgeleid in Amsterdam is naar de bossen van Sonsbeek gegaan om uit het hout van omgevallen bomen vier kunstwerken te maken waarmee ze naar de toekomst wil kijken. Ze is gefascineerd door sience fiction en kijkt naar de wereld hoe die er over duizenden jaren uitziet. In haar wereldbol heeft ze zaden verzameld om te kunnen zaaien en daarna te eten. Vier rechtopstaande stammen zijn beschilderd en uitgesneden met spirituele symbolen zoals de grottekeningen gemaakt werden in de prehistorie.
Saskia Bak zet opnieuw een museum neer
De huidige directeur van Museum Arnhem, Saskia Bak, heeft eerder leiding gegeven aan het traject om het Fries Museum in Leeuwarden in een geheel nieuw jasje te steken. Sinds 2015 is ze neergestreken in Arnhem en werd opnieuw eindverantwoordelijk voor het realiseren van een grote transformatie van een museum. “Met de verbouwing is het museum, op deze formidabele plek, weer wakker gekust”. Ze wil de komende jaren het museum toegankelijk maken voor alle Arnhemmers. De 4 jaar dat het museum gesloten was zijn ze on tour gegaan. Met ‘kunst de stad in’ heeft haar veel geleerd hoe je mensen op een andere manier kennis kunt laten maken met Kunst.
De stem van Arnhemmers is vergeten
Alles oogt perfect in het vernieuwde museum. Er zit geen haartje verkeerd. Zelfs in het gras van de aangelegde gazons is geen bloemetje te bekennen. Biodiversiteit is buiten de deur gehouden. Het doet denken aan raaigras op het boerenland. In die perfectie is de stem van de bevolking vergeten. De stem die er voor gezorgd heeft dat het markante gebouw met zijn unieke ligging behouden is als museum. Het gemeentebestuur had indertijd plannen om een nieuw museum te bouwen aan de oever van de Rijn als onderdeel van het plan ‘Rijnboog’. Bestuurders en invloedrijke mensen schaarden zich achter dat idee, maar door het verzet van een kleine groep mensen kwam er uiteindelijk een referendum. De opkomst voor het referendum was met 17% te laag, maar van die kiezers was wel 84% tegen het nieuwe museum. Daarmee was de toon gezet en uiteindelijk verdween het plan inclusief Rijnboog van tafel. De voorkeur werd gegeven aan het behoud van het museum op de huidige locatie met een uitgebreide verbouwing. Bijna 10 jaar verder is dat deel van de Arnhemse geschiedenis geworden en verdient het ook aandacht in het museum. Het is de stem van de burgers van de stad die deze keus gemaakt hebben, die we nu kunnen bewonderen.