Afgelopen week verscheen het boek ‘De Was Buiten Hangen, Arnhemse kwesties 1970-2000’. Historicus én oud-raadslid Bob Roelofs beschrijft in het boek dertig jaar Arnhemse politiek. Het boek biedt bovendien een mooi historisch overzicht van de positieve en negatieve ontwikkelingen in de stad in de laatste dertig jaar van de 20e eeuw.
De periode tussen 1970 en 2000 was een belangrijke periode in de geschiedenis van Arnhem. Het was de tijd dat Arnhem Zuid tot ontwikkeling kwam en Arnhem uitgroeide tot een dubbelstad aan weerszijden van de Rijn.
In die dertig jaar kwamen wereldacts naar de Stokvishal, stond de Korenmarkt bekend als Kogelmarkt, kwam Herman Brood naar Arnhem om een trolleybus te beschilderen en waren er vooral veel plannen die niet doorgingen. Geen Floriade, geen toren van Rem Koolhaas, geen Paradijsplan, geen muur van Ortner.
Wat er in die dertig jaar wél altijd was, was gedoe in de Arnhemse politiek. Want dat is na lezing van het boek van Bob Roelofs wel duidelijk: ook decennia geleden was de Arnhemse politiek nooit saai.
De Ayatollah van Arnhem
Ruzie, coups, achterklap en geheime bondjes: het wordt in het boek met smaak beschreven en verteld. Vanzelfsprekend is er in het boek veel aandacht voor de grote PvdA-voorman Martin van Meurs, die destijds bekend stond als de ‘Ayatollah van Arnhem’.
“Geen vergadering meegemaakt met die man of er lag spanning op. Nooit, nooit, nooit ontspannen”, wordt een topambtenaar geciteerd. “Volkomen contactgestoord. Hoe kan het toch dat zo iemand zo lang de stad heeft kunnen overheersen?”
Diezelfde ambtenaar illustreert dit met een onthutsend voorbeeld: Lul, lul, lul heeft hij Van Meurs horen krijsen. “Tegen de burgemeester! Met de vuisten sloeg hij op tafel, en dan ging hij met de rug naar iedereen toe voor het raam staan. Niemand deed iets.”
Kraakactie
Maar ook voor die tijd was het nooit rustig in het stadhuis. Zo was er eind jaren zeventig een kraakactie, waar twee wethouders aan meededen. De gemeenteraad sprak er schande van.
“Voor CDA, VVD en D66 was de aanwezigheid van de twee wethouders bij de kraakactie onwettig, oncollegiaal en tegen alle afspraken in”, schrijft Roelofs. Maar tot een collegebreuk leidde het incident niet. De progressieve partijen in de gemeenteraad beloofden dat zij bij een volgende kraakactie eerst overleg met de andere partijen zouden voeren.
“Deze toezegging was voor CDA en VVD voldoende om niet te komen met een motie van wantrouwen, maar met een motie van afkeuring. Deze motie werd met een krappe meerderheid (19-18) aangenomen. Het college van B&W ging vooralsnog in een wankel evenwicht verder.”
Centrum Democraten
Ophef was er ook in de jaren negentig, bijvoorbeeld toen Henny Selhorst namens de Centrum Democraten gekozen werd in de gemeenteraad. Onder luid boegeroep vanaf de publieke tribune sprak hij in 1994 de eed uit: “Zo waarlijk helpe mij god almachtig.”
Zijn zevende woord was een “Nee”, toen gevraagd werd of hij nog het woord wilde.
“In 1998 verdween de Centrum Democraten weer uit de gemeenteraad”, schrijft Roelofs. “Journalist Berry Kessels concludeerde dat Selhorst, die alleen bij de installatievergadering aanwezig was geweest, het best betaalde raadslid genoemd kon worden: ‘Hij sprak dus in totaal zeven woorden. Dat is 16.564,25 gulden per woord.'”
Feest van herkenning
Het boek ‘De Was Buiten Hangen’ leest als een trein en is een feest van herkenning voor iedereen die in de periode tussen 1970 en 2000 de politiek een beetje volgde. Wat het boek extra aantrekkelijk maakt, is dat veel van de hoofdpersonen uit de Arnhemse politiek uit die tijd aan het boek hebben meegewerkt.
Roelofs sprak onder andere met bekende oud-politici als Hessel van Dijk (D66), Gerard Velthuizen, Dick Tiemens (PvdA), Harry Laheij en Jan Vierdag (CDA), Theo Theijse (VVD), Jan Berkelder (GroenLinks), Piet van Dijk (ChristenUnie) en Nico Wiggers (Zuid Centraal). Ook oud-burgemeester Paul Scholten werkte mee.
Het boek werd eind september gepresenteerd in Stadsvilla Sonsbeek, in aanwezigheid van veel van de hoofdrolspelers uit het boek. Serif Kurtdaylar maakte onderstaand videoverslag van de boekpresentatie.
