Mark Rutte is al 10 jaar premier van Nederland en is een meester in het uitschakelen van zijn politieke medestanders. Hij kan joviaal en hartelijk zijn en schijnbaar alle politieke grenzen loslaten om met elkaar om te gaan, maar ondertussen weet hij feilloos zijn eigen politieke agenda te realiseren en uiteindelijk zijn medestanders uit te schakelen.
Door Chris Zeevenhooven
Deze werkwijze hanteert hij sinds de strijd met Rita Verdonk om het politiek leiderschap van de VVD. Na de nipte overwinning ging hij verder in zijn kabinet Rutte I met het uitschakelen van Geert Wilders die weigerde mee te werken, maar dat moest bekopen met een afgang met het verwijt dat Wilders geen verantwoordelijkheid nam maar alleen blafte.
Geen politieke principes maar doen voor BV Nederland.
Politieke principes (wel of niet met de PVV) waren niet de keuze maar alleen de opportunistische mogelijkheid om te kunnen scoren voor de BV Nederland.
Woningwet en participatiewet ten koste van de PvdA
Zo werd ook Diederik Samsom binnengehaald voor kabinet Rutte II met Lodewijk Asscher op een belangrijke ministerpost. Samsom vond net als Rutte dat de zelfverrijking door een paar directeuren van woningcorporaties moest stoppen. Dat gebeurde met de woningwet en Samsom tekende bij het kruisje. De volkshuisvesting voor de gewone mens veranderde in woningnood. Beleggers hebben het opgepeuzeld en Samsom is vertrokken naar Europa. Lodewijk Asscher, nu partijleider van de PvdA probeert in de oppositie manmoedig terug te vechten, maar de participatiewet en het ontmantelen van de sociale werkvoorziening kleven aan hem. Ook hij was gevangene van Rutte die sociaal Nederland saneerde om de BV Nederland sterker te maken.
Minister stikstof
En nu is Carola Schouten aan de beurt. Het begon in mei 2019 toen de Raad van State bepaalde dat de manier waarop Nederland vergunningen verleende in strijd was met de wet. (Deze manier van werken was geregeld in het kabinet Rutte 1 en Rutte 2.) Daarmee ging de bouw, een van de dragers van de BV Nederland op slot. Daar moest actie op ondernomen worden en Carola Schouten, minister van Landbouw, Natuur en Voedselveiligheid werd minister Stikstof. Zij moest ervoor zorgen dat de bouw weer kan bouwen, de industrie kan werken en Schiphol kan blijven vliegen (dat was pre Corona).
“Halveren veestapel” zet boeren tijdelijk op scherp
Tjeerd de Groot meldt in het AD in september dat de veestapel gehalveerd kan worden om stikstof vrij te spelen om weer te bouwen. Die steen in de vijver zet de boeren in beweging. Op 1 oktober is er een grote sympathieke boerendemonstratie die de boeren een gezicht geeft met een signaal van: ‘niet besluiten zonder ons’. Daarna volgen meer boerendemonstraties, maar na verloop van tijd valt het boerenverzet uit elkaar en wordt het Landbouw Collectief opgeheven. Premier Rutte had Schouten een handje toegestoken in gesprekken met het Landbouw Collectief en hen te verstaan gegeven dat ze zich moesten gedragen. Daarna is er een periode van stilte tot op 24 april de stikstofbrief van de minister verschijnt en niet veel later het wetsvoorstel dat ze aan de Tweede Kamer ter bespreking voorlegt. Beiden zijn warrige documenten. Er is geen heldere lijn in te ontdekken wat nu de richting wordt van de landbouw en hoe stikstofuitstoot per saldo kan worden verminderd. Het is wetgeving waarmee nieuwe regels worden opgelegd aan melkveehouders om stikstof uitstoot te verminderen, waarmee intensieve veehouders nieuwe technische maatregelen moeten nemen of waarmee ze mogelijkheden krijgen hun bedrijf te beëindigen. Voor autoverkeer zijn de maatregelen er al (100KM) en voor het vliegverkeer zijn ze niet aan de orde. Vliegen boven 900 meter geldt als buitenland en is dus niet beïnvloedbaar. Er zijn ook maatregelen voorgesteld om de natuur te verbeteren, maar dat is alleen voor de kenners leesbaar. Bovendien lijkt een deel onhaalbaar omdat de kritische depositiewaarde stikstof (KDW) nooit gehaald wordt alleen al door de invloed van “buitenland” (vliegverkeer?). De provincies krijgen een grote taak in de realisatie en dat geeft vooralsnog niet veel vertrouwen. Maar geen woord over de schade die gedaan is door het beleid van kabinet Rutte 1 door toenmalig staatssecretaris Bleker met bezuinigingen op natuurbeleid en het beëindigen van de ecologische hoofdstructuur. De gevolgen van dat beleid zijn mede de oorzaak van de huidige situatie.
Advies Remkes is mosterd na de maaltijd
Terwijl het wetsvoorstel naar de Kamer ging kwam de door de minister ingestelde adviescommissie Remkes met haar eindadvies waarin die stelde dat er steviger actie moet worden ondernomen om de natuur te versterken. Dat was mosterd na de maaltijd. Kamerleden met amper ondersteuning moeten deze treurige procesgang controleren. Groen Links besluit een eigen wetsvoorstel in te dienen en de PvdA pleit voor een geheel nieuwe discussie over landbouw. Baudet (FvD) noemt de minister een sluipmoordenaar en zet alle boeren die hem steunen in de mestput. Als de stemming over de stikstofwet is geweest kunnen weer woningen en wegen gebouwd worden en kan waarschijnlijk ook gevlogen worden vanaf Lelystad. De boeren moeten het verder zelf maar uitzoeken. Verdere schaalvergroting in de melkveehouderij lijkt onontkoombaar net als eerder in de intensieve veehouderij en de grens tussen natuur en boerenland lijkt nog harder te worden. Er zit weinig structurele aandacht in een vruchtbare samenwerking tussen boeren en natuurbeheerders op regionaal niveau.
De kans voor Carola Schouten om een vernieuwende minister van landbouw EN natuur te zijn is voorbij. Ze is nu niet meer dan de minister van Stikstof voor de BV Nederland om Mark Rutte uit de brand te helpen.
Chris Zeevenhooven schrijft columns voor Buurtenregio.nl, een webmagazine dat maandelijks gratis meerdere verhalen aanbiedt.
