Herdenken op de Grebbeberg

Mail uit Rhenen

Op 4 mei ben ik naar de Grebbeberg gereden. In de loop van de middag bekroop mij het gevoel dat ik daar graag naar toe wilde. Op een flink eind van het ereveld de auto geparkeerd en aangesloten bij een stoet mensen die allemaal van de Wageningse kant de Grebbeberg opliepen. Het viel me op dat er veel jongelui bij waren, studenten maar ook kinderen. Boven gekomen was de weg afgezet en voor het hek stond al een grote groep mensen. Geen autoverkeer betekende direct stilte. Stilte die gepast was bij het moment.

We zochten een plekje aan de zijkant van de weg op een wat hogere helling. Iedereen keek naar iets wat zich in de verte afspeelde. Er werd gesproken, er werd marsmuziek gespeeld en er stond een groep soldaten opgesteld. Later bezorgden zij ook de kransen voor de gedenksteen. Ik was er nog nooit geweest, maar nu wilde ik er zijn omdat mijn opa op het ereveld herbegraven is. Hij was eerder begraven in Den Haag. Die gedachte maakte het een bijzondere gebeurtenis, terwijl het toch een typische herdenking was die gekenmerkt wordt door het verleden. Na afloop van het officiële gedeelte mochten we doorlopen naar het ereveld en zochten het graf op. Er stond nu een steen zoals alle andere stenen, met zijn naam uitgebeiteld. Ik moest denken aan de ochtend op 10 mei 1940 dat hij telefoon kreeg om snel naar zijn legeronderdeel te gaan, want er kwamen vliegtuigen waar parachutisten uit sprongen. Snel nam hij afscheid van zijn vrouw en kinderen en reed spoorslags van Wassenaar naar Den Haag. Onderweg is hij, militair in uniform met het pistool naast zich in de auto, doodgeschoten.

Er is interessante documentaire over de Slag om Den Haag op 10 mei 1940. Er wordt uitgebreid verteld wat er allemaal gebeurd is. De Duitsers wilden met de bezetting van Den Haag en het gevangen nemen van de koningin direct het verzet breken. Door drie vliegvelden rondom Den Haag te bezetten zouden er soldaten ingevlogen kunnen worden. Door het heldhaftige verzet van de soldaten die de vliegvelden verdedigden mislukte de actie van de Duitsers volledig. De vliegtuigen die soldaten voor de actie in Den Haag invlogen moesten uitwijken en landden op de wegen rondom Den Haag. (Als ik het goed begrijp is opa door een van die soldaten doodgeschoten.) Uiteindelijk is de actie van de Duitsers mislukt. Door het bombardement op Rotterdam en natuurlijk ook de grote overmacht werd Nederland in 1940 na 4 dagen toch bezet. De documentaire eindigde met de beelden van de intocht van de Duitsers in Den Haag. Het was bizar om te zien dat er heel veel enthousiaste mensen langs de kant van de weg stonden en dat er velen de Hitlergroet brachten om de bezetter in te halen. Te bedenken dat mijn opa voor de vrijheid van die mensen doodgeschoten was. Dat is nu 76 jaar geleden (opa was toen 48 jaar). Terwijl ik begin mei mijn gedachten laat gaan over de vrijheid van toen hebben we ineens te maken met de vrijheid van nu. Mijn opa in herinnering wil ik daar niet te lichtzinnig over denken.

 

Chris Zeevenhooven