Meer en meer vluchtelingen die binnenkomen via Turkije en Griekenland zijn Marokkanen en Algerijnen. Het aantal Syriërs neemt af. Dat zei de eerste vicepresident van de Europese Commissie Frans Timmermans gisteren in Den Haag. Intussen moet het onderwijs het voortouw nemen om burgers weer een burgerschapsgevoel bij te brengen.
Immigranten die niet uit oorlogsgebied komen, moeten zo snel mogelijk Europa weer uit. Maar dat gaat niet zo makkelijk: lidstaten moeten asielaanvragen in behandeling nemen en bijvoorbeeld in Duitsland is de asielprocedure zes tot twaalf maanden en dan pakken ze die tijd mooi mee, aldus Timmermans. ‘Daarna zien ze wel verder. Nederland doet asielaanvragen sneller.’ De Europees bestuurder noemde geen aantallen maar wees wel op de substantiële aantallen asielaanvragen in Duitsland uit de Balkanlanden.
Onderwijs tegen terreur
Intussen waarschuwt Timmermans voor toenemende radicalisering, of het nu rechts- of moslimextremisme is. Onderwijs moet het voortouw nemen in de bestrijding van die radicalisering, het kan de terreur stoppen. ‘Mensen moeten weer leren wat burgerschap is’, aldus Timmermans gisteren in Den Haag.
Hij sprak daar in de Grote Kerk tijdens de Nederlandse editie van de burgerdialoog, een serie gesprekken tussen burgers en de Commissie in de lidstaten. Het was de afsluiting van een dagje Nederland voor de Europese Commissie die onder meer premier Rutte en het koningspaar bezochten. Het publiek bestond vooral uit geëngageerde mensen die pro-EU zijn. Tegenstanders waren er niet. Timmermans met dat feit geconfronteerd: ‘Dan moeten ze komen.’
Lange termijnoplossing
Achteraf en desgevraagd gaf Timmermans wel toe dat als het onderwijs voor een oplossing moet zorgen, dat wel een langetermijnoplossing is. ‘In de tussentijd moeten we het hebben van tolerantie en we moeten niet willen wegkijken’, zei de Europees bestuurder, zegt heel erg te geloven in de maakbaarheid van de samenleving. Volgens Timmermans pakt het onderwijs in traditionele immigratielanden als Canada, de VS en Australië het slimmer aan. In het verleden heeft het onderwijs het ook niet goed gedaan. ‘Bij de immigratiegolven in de jaren zestig en zeventig is ten onrechte aangenomen dat de gastarbeiders weer terug zouden gaan.’
Groepen ontmenselijken elkaar
Timmermans hield de kerk verder voor dat als groepen mensen elkaar waarden ontzeggen, ze de andere groepen ontmenselijken. ‘Een man riep een keer op straat hoer naar mijn dochter. Zij hoorde het niet. Ik ben teruggelopen en ik vroeg hem hoe hij zou reageren als ik dat naar zijn dochter of moeder zou roepen. Dan maak ik je dood, zei hij. En dat is wat er mis is. We hebben groepen in onze samenleving die zich waarden toe eigenen, die ze anderen ontzeggen en daarmee ontmenselijken ze die anderen.’ Onderwijs is de sleutel, om te voorkomen dat zoals nu te vaak gebeurt, kinderen de basisschool verlaten die het Nederlands niet fatsoenlijk beheersen. Tegelijk verbaast Timmermans zich over terreur. ‘Ik vraag mij werkelijk af waarom ze ons zo ontzettend haten dat ze ons niet meer als mensen zien en het geen probleem vinden om ons op het terras bij een café overhoop te schieten of in een muziekzaal op te blazen.’
