Bijzondere vogels, planten en insecten: transformatie van landgrond naar natuurgebied brengt een gebied veel voordelen, ziet het Utrechts Landschap in Amersfoort en Wageningen. In Meinerswijk is die vraag actueel: daar wordt bij een ‘Ja’ ook landbouwgrond naar natuurgebied getransformeerd en krijgt de gemeente Arnhem het totale gebied in eigendom.
Het gebied ten zuiden van de Rijn, Stadsblokken-Meinerswijk, is nu in handen van meerdere eigenaren. Bij een ‘Ja’ krijgt de gemeente Arnhem het gebied grotendeels in handen en wordt landbouwgrond natuurgebied. Het Utrechts Landschap ervaart dagelijks dat je met een enkele eigenaar voordelen hebt voor het beheer en om mooie natuur te creëren.
Een eigenaar: minder afstemming
Als de grond van een eigenaar is, is er minder afstemming nodig als het gaat om recreatie, beheer – zoals maaien en zagen – en de openstelling, zegt woordvoerder Kim Slaats van het Utrechts Landschap. ‘Het Utrechts Landschap heeft overigens geen natuurgebieden die we samen met een andere partij beheren’, zegt ze.
Bij ‘Ja’ meer openstelling Meinerswijk
Die openstelling is op de Stadsblokken en Meinerswijk een dingetje. Als Arnhem ‘Nee’ zegt en de politiek volgt dat, dan blijven de functies zoals ze zijn, zei KWP eerder tegen Arnhem-Direct. KWP zei toen dat geen chantage of pesterij is zoals het nee-kamp beweert, maar dat het bedrijf niet anders kan.
‘We hebben bij KWP een juridische afdeling die nu al op mijn nek zit. Zij willen het liefst dat we het gebied nu al minder toegankelijk maken. Wanneer iemand op de Stadsblokken struikelt over puin dat daar ligt en zijn been breekt, is KWP aansprakelijk. Onze juristen zijn bang voor claims.’
Ook transformatie naar natuurgebied is dan van de baan. Bij een ‘Nee’ blijft Meinerswijk zoals het is, zei KWP ook.
‘Dan ontwikkelen we het gebied met de functies zoals ze nu zijn. Dan knappen we de steenfabriek op en de huizen die op het terrein staan.’
Bij een ‘Ja’ wordt er ook landbouwgrond getransformeerd naar natuurgebied. Het is zeker mogelijk om een landbouwgebied om te vormen tot natuurgebied, zegt het Utrechts Landschap. Het Utrechts Landschap: ‘Een natuurgebied heeft andere doelen en ook een ander beheer. Een agrarisch gebied bevat meer meststoffen, stikstof, fosfaat en kalium. Als we landbouwgrond omvormen naar natuur, graven we de vruchtbare laag af om vooral het kalium kwijt te raken’, vertelt Slaats. ‘In een voedselrijk gebied (bemest) groeien maar een klein aantal concurrentiekrachtige planten. Op een voedselarme bodem is ruimte voor meer specialistische planten. Dat zijn meer verschillende planten en er ontstaat meer biodiversiteit.’
Runderen werken aan biodiversiteit
Die wordt bijvoorbeeld ook in stand gehouden door runderen. In de Blauwe Kamer, bij Wageningen, grazen runderen het natuurgebied af. Slaats: ‘Onze runderen leven in onze gebieden, eten planten uit onze gebieden en hun mest blijft in het gebied. Het gaat om een gesloten kringloop, er wordt niet bijgevoerd en ook niet extra door ons gemaaid. Daardoor ontstaat er een gesloten natuurlijk systeem. Dat is niet te vergelijken met het bemesten van een agrarische gronden.’
Het Utrechts Landschap heeft ervaring met transformatie. ‘Dat hebben wij op meerdere plekken gedaan, zegt Slaats. ‘Een voorbeeld: in 2007 en 2011 hebben we aan de stadsrand van Amersfoort het oorspronkelijke landschap van de Gelderse Vallei teruggebracht. Hier liggen de nieuwe natuurgebieden De Schammer en Bloeidaal. Op voormalige landbouwgronden (weilanden en mais) ontwikkelen zich nu bloemrijke hooilanden, rietlanden en moerasbossen. Het wemelt er intussen van de (bijzondere) vogels en orchideeën. Ook zijn er al zeldzame planten (vetblad) en libellen (Kempense heidelibel) waargenomen. Kijk voor meer informatie op:
https://www.utrechtslandschap.nl/natuurgebieden/bloeidaal-de-schammer/
