Arnhem heeft een lange geschiedenis in de ‘wijkaanpak’ of ‘wijkgericht werken’. Het lijkt er op dat bij het afstoffen van oude spelregels en herverdeling van wijkbudgetten, binnenkort goede wijken er financieel op vooruit gaan en Aandachtswijken veel moeten inleveren.
Wijkaanpak, Wijkgericht werken, Van Wijken Weten
De benaming voor het werken in de wijken heeft gevarieerd de afgelopen 25 jaar. Arnhemse wijken krijgen binnen het gemeentelijke wijkwerk hoe dan ook al jaren wijkbudgetten om te besteden aan o.a. communicatie, leefomgeving en ontmoeting, waarbij ook speerpunten ‘Schoon/Heel/Veilig’ leidend zijn. Over die wijkbudgetten wordt geadviseerd en bepaald door bewoners, verenigd in een platform, een overleg of zelfs een vereniging. Iedere wijk in de stad houdt er weer zijn eigen structuur op na en alle wijken krijgen ook verschillende wijkbudgetten tot hun beschikking, waar alle inwoners van die wijken een beroep op kunnen doen.
In de eerste instantie worden de wijken gecategoriseerd in Beheerwijken, Preventiewijken en Aandachtswijken; dat zijn (luxe) woonwijken waar de inwoners met een boven gemiddeld inkomen leven, respectievelijk wijken waar de leef kwaliteit niet optimaal is, en wijken waar de leefbaarheid altijd wel onder druk staat. Vanaf de jaren 90 van de vorige eeuw bestond een bepaalde indeling van de wijken, vijf jaar geleden is een start gemaakt om die indeling te herzien. Dit kwam toen niet van de grond en een jaar geleden is dat alsnog opgepakt.
Meedenken
Vanuit de gemeente is er in februari 2020 toen met project- en gespreksleider Marlies Leupen een proces gestart waar wijkbewoners vanuit die verschillend georganiseerde bewoners overleggen (BO’s) voor waren uitgenodigd om in mee te denken. Er volgden bijeenkomsten in o.a. De Stadsvilla en Het Bruishuis, verkenningen, de coronacrisis brak uit, vervolgens verliep er veel over de mail met áltijd verantwoordelijk wethouder Martien Louwers van de PvdA in de CC, was er uitstel van bijeenkomsten en volgden er ook video ontmoetingen. De insteek was een herijking van de spelregels voor de Arnhemse wijkaanpak algemeen, om de spelregels voor bewonersparticipatie weer bij de tijd en passend bij de verschillende wijken te krijgen
Er werd onderzocht wat behoeften zijn in de wijken, wat de rol is van de BO’s en wat zo’n overleg nodig heeft om invloed uit te kunnen oefenen, hoe zijn de huidige Spelregels van de Arnhemse wijkaanpak uit 2014 ook al weer opgebouwd en hoe gaat het er in de dagelijkse praktijk nu aan toe. Zo is bijvoorbeeld ook transparantie en rol van Team Leefomgeving (wijkmanagers van het programma ‘Van Wijken Weten’) ter tafel gekomen en de rol van wijkcommunicatie.
De wijkbudgetten
De herijking van de budgetten is onderdeel van de herijking van de Spelregels. Alle jaren kregen Beheerwijken € 1,13 per inwoner, Preventiewijken € 2,27 per inwoner en Aandachtswijken € 5,45 per inwoner. ‘Met de herijking van de budgetten willen we nu duidelijkheid scheppen: toekenning gebaseerd op duidelijke parameters, periodieke actualisatie van budgetten, en – ongeacht de organisatievorm van het bewonersoverleg – een bewonersbudget voor iedere wijk’ zegt de gemeente in januari van dit jaar. En er komen twee voorstellen, waarbij als basisbedrag álle inwoners van Arnhem €3,74 krijgen.
In allebei de voorstellen geldt: een aantal wijken gaat er, ten opzichte van het huidige budget, op achteruit. Het betreft de wijken Arnhemse Broek/Van Verschuerbuurt, De Laar, Elderveld, Geitenkamp, Heijenoord/Lombok, Klarendal, Rijkerswoerd, Schuytgraaf en Sint Marten/Sonsbeek. Bij de herverdeling is gekeken naar het aantal inwoners per wijk, de sociale cohesie, veiligheidsbeleving, gemiddeld inkomen en het aantal mensen dat onder de armoedegrens leeft.
Reactie bewoners
Dit terwijl tegelijkertijd een project de wereld in gaat als de ‘Arnhem Oost aanpak’ – ook Arnhem Direct publiceerde daar al eerder over – óók al een jaar geleden voor het eerst voorzichtig in de lokale media geïntroduceerd: de vijf wijken zijn weldegelijk wijken die de afgelopen jaren zwakker zijn geworden en als zodanig zijn aangewezen door het Rijk. Door de financiële crisis, de invoering van de verhuurdersheffing voor woningcorporaties en de inkomenstoets bij de toewijzing van sociale huurwoningen, is deze ontwikkeling gestokt. Het plaatsen van zorgcliënten vanuit instellingen in de samenleving, hebben er zelfs voor gezorgd dat deze zwakke wijken nog zwakker zijn geworden. In de Arnhem Oost aanpak werken gemeente, provincie Gelderland en het ministerie van BZK samen om op lange termijn de kansen van de wijken en bewoners te verbeteren
Bewoners die ondertussen nogal zijn geschrokken van de financiële herverdeling, vraagtekens hebben bij de interpretatie van bepaalde cijfers waar de herindeling op is gestoeld, het gevoel krijgen dat de rol van opbouwwerk weg wordt bezuinigd en de BO’s te onbelangrijk worden gevonden, hebben momenteel de intentie om samen in de pen te klimmen: ‘Ondertussen gaan de Aandachtswijken (met grote zorgen) en sommige grote Preventiewijken er in het voorstel substantieel op achteruit en Beheerwijken er ongekend op vooruit. (…) Hiermee subsidieert de gemeente de gegoede wijken, knijpt de Aandachtswijken af en negeert de betekenis van de wijkplatforms bij de bestemming van die budgetten.’ Er wordt verzocht om een derde variant van de verdeling wijkbudgetten, waarbij de vijf Arnhem Oost aanpak wijken wél meer budget beschikbaar krijgen.
De actieve bewoners uit Arnhem kunnen met hun achterban tot begin mei reageren. Het is de bedoeling dat de herijking van spelregels en budgetten per 2022 van kracht gaan.
Het is maar de vraag of de wijkkranten in die wijken dan nog gemaakt kunnen worden, om Arnhemmers over de ontwikkelingen in hun wijk te kunnen informeren.
—-
Bronnen: binnenlandsbestuur.nl, arnhem.nl, marliesleupen.nl
Dit aangepaste artikel is oorspronkelijk opgezet voor de wijkkrant van Klarendal die eind maart van de drukker komt.
