Op het Amsterdamse Science Park ontmoeten kunst en wetenschap elkaar. Met wetenschappelijke beelden als inspiratie werken kunstenaars op het Science Park in Amsterdam aan een nieuwe beeldtaal in het kunst-wetenschapsproject New Realism: The Gaze of Science.
Ruim tien kunstenaars onderzoeken op het Science Park de bètawetenschappelijke manier van kijken op een artistieke manier door nieuw werk te maken en straks te exposeren, vertelt Marthe Zeevenhooven, initiator van het kunstproject. “New Realism brengt het beeldend denken van de twee disciplines bij elkaar door ze aan elkaar te meten en samen te laten komen. Gravitatiegolven, Higgsdeeltjes, quantum gedrag, nanophotonics, het genoom; onze verbeelding heeft nog geen antwoord op de huidige wetenschappelijke kennis. De wetenschappelijke beeldtaal heeft wel de potentie om onze manier van kijken radicaal te veranderen en daar zoeken we naar.”
De kunstenaars houden zich bezig met het werk van de wetenschappers van de Universiteit van Amsterdam en andere wetenschappelijke instituten. Ze bestuderen het wetenschappelijk werk en overleggen daarover met de wetenschappers. Vervolgens maken de kunstenaars eigen verbeeldingen. Het zijn kunstenaars als Angelo Vermeulen, die al vaker met wetenschap werkt, maar ook mensen die meer intuïtief werken zoals Tarja Szaraniec.
Met input van wetenschappelijk werk ontstaan zo installaties, performances en ander werk, wat uitmondt in een expositie als kunstroute op het terrein vanaf 31 maart en in de periode er na. Het is een groeiende tentoonstelling, een onderzoek en experiment dat de aankomende jaren op verschillende Science Parken in Nederland plaatsvindt, vertelt Marthe Zeevenhooven. Naast de tentoonstelling zijn er debatten, performances, workshops en een educatieprogramma. “We nodigen het publiek uit om deel uit te maken van de ontwikkeling van deze nieuwe verbeelding en wat dat kan betekenen in een bredere culturele context.”
Cultureel perspectief over de mens verandert
Met het kunstproject New Realism: The Gaze of Science wil Marthe Zeevenhooven onderzoeken hoe het perspectief op de mens en de wetenschap verandert. “Vroeger keken we door een lens”, zegt ze uit. In de renaissance verschoof ons lensperspectief op mens en wetenschap van een sacraal beeld, waarin alles van God gegeven was, naar een profaan beeld, waarin de mensen zelf vooruitgang boeken en zelf denken. De mens zag zichzelf als onafhankelijk observator die dacht, en dus bestond. Nu zijn er weer veranderingen gaande, zegt Marthe. “Vanaf de twintigste eeuw zitten we in een transitieperiode waarin we anders zijn gaan kijken. We kijken niet meer door een lens, maar we hebben een post-lensperspectief.“ De quantummechanica kwam op en daarmee ook het inzicht dat wat je observeert op materieel niveau verandert, legt ze uit. “Daardoor kantelt het hele idee van de mens als zelfstandig observator naar het idee dat we als mensen deel uitmaken van een complex dynamisch geheel, waar we dus middenin zitten.”
Behoefte aan nieuwe beelden
Het veranderend mensbeeld en de voortgaande wetenschap betekent dat er behoefte is aan nieuwe beelden, cultureel en wetenschappelijk. Marthe Zeevenhooven wil met New Realism: The Gaze of Science die wetenschappelijke beelden vermengen met kunstbeelden en zo nieuwe manieren van kijken laten ontstaan. “De kunst kan helpen wetenschap te begrijpen. Kunst kan helpen een idee te geven, zodat mensen zeggen: it makes sense.”
De tentoonstelling opent 31 maart 2016 op verschillende locaties in het Science Park Amsterdam en is elke dag te bezoeken van 10 tot 17 uur. De toegang is gratis. Voor meer informatie zie www.newrealism.org of www.facebook.nl/newrealismamsterdam.
