Ze omhelzen elkaar als Chris de Ronde en Henri Lenferink elkaar weerzien in het Gelders huis van de provincie. Henri Lenferink is tijdelijk Commissaris van de Koning nadat hij gestopt is als burgemeester van Leiden. Chris de Ronde is al met pensioen nadat hij zijn loopbaan afsloot als directeur van een basisschool in een aandachtswijk in Nijmegen. Maar beiden kennen elkaar van de tijd dat ze politiek actief waren in Arnhem, als raadslid en daarna als wethouder. Beiden hadden te maken met het project ‘Klarendal Kom Op‘ en vanuit die tijd kijken ze terug en geven er woorden aan.
Door Rob Klingen en Chris Zeevenhooven
Lenferink en de Ronde zijn één jaar samen in Arnhem wethouder geweest. Daarna werd Lenferink burgemeester in Leiden. Hij is daar onlangs gestopt en nu tijdelijk commissaris van de Koning in Gelderland. In het jaar 2000 jaar was ‘Klarendal Kom Op‘ gestart. Het was een groot project dat in de steigers gezet werd om de volkswijk weer een gezonde toekomst te geven. Lenferink licht zijn band met Klarendal toe: “Mijn betrokkenheid met Klarendal begon toen ik raadslid was en vanaf 1994 wethouder. Ik fietste Klarendal in en ik schrok van de entree onderaan de Klarendalseweg, een gribus zooi, daar moest echt wat gebeuren”. De aanpak van Klarendal en later het Modekwartier is van de grond kunnen komen door het voorgestelde bestemmingsplan dat van winkels woningen maakte aan te passen. Hij vond dat er ruimte moest blijven voor winkels aan de Klarendalseweg hoewel de bestaande winkels een armetierig bestaan hadden. “De winkels zouden weer levendigheid in de wijk kunnen brengen en daarom wilde ik de ruimte daarvoor houden. Toen Mode als invulling bedacht werd dacht ik wel: shit dat had ik zelf ingebracht moeten hebben. Dat ligt echt voor de hand gezien de band met de modeopleiding in Arnhem.”
Lenferink heeft ook een rol gehad in het samenstellen van het team dat in de wijk aan de slag moest gaan. Er was autoriteit nodig zonder van macht uit te gaan, “maar er moesten echt dingen gebeuren.” Indertijd heeft Lenferink ook de beslissing genomen met steun van de raad dat het oude Postkantoor (distributiecentrum, nu ‘Goed Proeven’ onderin Klarendal, red.) op het Stationsplein behouden zou moeten blijven. Dat gebouw zou later een hoofdrol spelen in het opruimen van de gribus zooi en het geven van een nieuwe ingang aan de wijk.
Met een stuurgroep met bestuurders organiseer je richting
Chris de Ronde herinnert zich één van zijn eerste daden als raadslid dat hij bij de opening was van de politiepost aan de Hommelseweg. De politiepost is er vooral door inzet van de bewoners gekomen en ze hebben ook zelf meegewerkt aan de inrichting. Vanuit die Politiehuiskamer werd de drugsoverlast aangepakt, waardoor de bewoners zich veiliger moesten voelen. De Ronde werd projectwethouder van het project ‘Klarendal Kom Op‘ van 2002 tot 2006. Er werd een stuurgroep ingesteld waardoor de projectwethouder en andere functionarissen zoals de directeur van de woningcorporatie, de directeur van de welzijnsinstelling en de burgemeester uit hoofde van veiligheid slagkracht gaven. Er was een ambtelijk secretaris, Charly Tomassen, die zorgde dat de verbinding tussen de wijk en de stuurgroep optimaal was.
“Voor andere wijken hadden we wijkwethouders die meer op de winkel pasten, maar Klarendal was een project” onderstreept Lenferink de situatie. De wijkvisie ‘Kleur en Karakter‘ die in 2003 werd door de wijk aangeboden aan het college van B&W was een eerste belangrijk stip aan de horizon. De behandeling van de wijkvisie in de gemeenteraad was een memorabel moment. De Ronde zei tegen de ambtenaren op de tribune: “Dames en heren alles wat jullie doen en gaan doen in Klarendal, doen we voortaan door de oogharen van het wijkperspectief. “ Daarmee kwam er ambtelijke steun om aan Klarendal te werken.
Wijkplatform geeft wethouder nuttige informatie
De Ronde was zeer betrokken bij het project en was als het enigszins kon aanwezig bij de wijkplatformvergaderingen. Daar hoor je wat er leeft of wat er dwars zit en je spreekt allerlei mensen die een rol spelen in het project. Het wijkplatform geeft praktische kennis. De Ronde heeft ingestemd met een pilot om zwerfafval rondom containers op te ruimen met subsidie van Maatwerk Afval. Een auto haalde bijna dagelijks het zwerfafval op. De pilot had voeten in aarde. Ambtenaren waren er niet blij mee, maar de pilot ging door en leverde uiteindelijk veel op. Bewoners zagen dat de wijk veel schoner werd en gingen meedoen met activiteiten in de wijk. “Schoon, heel en veilig moeten mensen ervaren en dat verhoogt de leefbaarheid van de wijk en het draagvlak van de aanpak”, benadrukt de Ronde. Lang niet alle bewoners waren blij met de keuze voor een Modekwartier met modewinkels in de wijk. Maar door de eerdere maatregelen en de samenwerking was er altijd ruimte om te praten.
Een ander groot project was ‘Buiten Gewoon Beter’ (BGB). Lenferink ergerde zich als wethouder aan de kwaliteit van de openbare ruimte in de stad en moest de bewoners gelijk geven dat ze daar op mopperden. Hij heeft als wethouder financiën budget voor groot onderhoud vrij gemaakt. Daardoor kon de bestrating in Klarendal op de hoofdassen van kant tot kant vernieuwd worden en doordat de Ronde de rioleringswerkzaamheden er bij betrok was er genoeg budget. De bewoners hebben toen gekozen voor de nieuwe sfeervolle verlichting. Klarendal was niet de eerste wijk die voor BGB in aanmerking kwam, maar de Ronde vond het belangrijk dat dit gecombineerd werd met de verandering naar het Modekwartier en zette de wijk hoger op de lijst. In een video over Klarendal Kom Op zeggen bewoners dat het vertrouwen in de overheid weer terug gekomen is. De Ronde is er trots op dat hij daar aan mee heeft mogen werken.
Werken aan Klarendal was een mooie, nuttige ervaring
“Belangrijk is dat een bestuurder er zelf op af gaat, dat heb ik altijd gedaan” zegt Lenferink. Dat is wat hij geleerd heeft van zijn tijd in Arnhem. “Als er ergens een probleem is en er is ruzie met ambtenaren dan moet je erop af. De mensen moeten jou als bestuurder aan kunnen spreken. Dan is er de kans en de mogelijkheid voor de bestuurder om het gesprek aan te gaan. Ik heb dat daarna ook in Leiden gedaan en ik geloof daar in. Het werkt, je moet erop af.” De Ronde blikt terug op de tijd in Klarendal: “Ik heb geleerd dat het belangrijk is om vertrouwen te geven aan de mensen die het werk moeten doen. Afspraken maken over de kaders waarbinnen geopereerd wordt en dan vertrouwen geven en dan mogen medewerkers best een keer over de scheef gaan. Dat wordt dan uitgepraat en opgelost en kun je daarna prima verder.” Lenferink benadrukt nog dat bestuurders zich moeten realiseren dat ze niks, maar dan ook niks voor elkaar krijgen zonder de inzet van ambtenaren.
—-
Eind november 2023 is het precies 10 jaar geleden dat Volkshuisvesting Arnhem de (rijksprijs voor inspirerend opdrachtgeverschap) Gouden Piramide won voor de ontwikkelingen in Klarendal. In een serie interviews blikken bestuurders en bewoners uit het veld terug op de tijden die daaraan vooraf gingen.
